کسانی که قبر ندارند شب اول قبر آنها چه موقع است؟
کسانى که در دریا مىمیرند یا طورى مىشود که خاکستر مىشوند، شب اول قبر آنان چه موقعى است؟
یا شهیدانىکه بعد از بیست سال جنازهشان پیدا مىشود، آیا شباول قبر آنان، شب اولى است که استخوان آنان را در قبر مىگذارند؟
براساس آیات و روایات، روح انسان پس از مرگ و انقطاع از بدن مادى، خود را با بدن برزخى و قالب مثالى مىیابد. بدن مثالى، شباهت بسیارى به بدن دنیوى انسان دارد؛ ولى در عین حال بدنى است که با نظام و قوانین عالم برزخ سازگار است و با بدن مادى دنیوى، تفاوتهایى دارد[1].
افزون بر اینکه در بیشتر موارد، مقصود از واژه «قبر»، در واقع «برزخ» است؛ چنان که در روایت آمده: «انّ القبر روضه من ریاض الجنّه او حفره من حفر النّار»[2]؛ «قبر یا باغى از باغهاى بهشت و یا جایگاه پستى از جایگاههاى آتش است».
البته قبر برزخى و قبر خاکى، ارتباط خاصى با هم دارند؛ ولى باید توجّه داشت که عمده مسائل شب اول قبر و پس از آن، مرتبط با عالم برزخ است، نه قبر خاکى[3]. بنابراین هم عذاب قبر و فشار آن و هم شادىها و فراخىهاى آن، مرتبط با عالم برزخ بوده و با قالب بدن برزخى، صورت مىگیرد و قبر خاکى در این موارد، خصوصیتى ندارد. از این رو اگر مردهاى را بسوزانند، یا به دریا بیندازند و یا آن را مومیایى کرده و در محفظههاى خاصى نگه دارند؛ باز هم مسائل شب اول قبر (فشار، سؤال، مکافات و …) براى آنان خواهد بود و شب اول قبر آنها، همان شبى است که این بدنها به دریا انداخته شد، یا طعمه حریق گشته و یا خوراک حیوانى قرار گرفته است. شب اول قبر شهیدانى که پس از مدت مدیدى، اجساد مقدس و مطهر آنان یافت مىشود؛ همان شبى است که در بیابان از دنیا رفتهاند.
حضرت امیر (ع) مىفرماید: «فروگذار نمىشود احدى از مردم که در شرق و غرب زمین و دریا و صحرا هستند؛ مگر آنکه فرشتههاى سؤال کننده، به ملاقات آنان خواهند رفت»[4].
__________________________________
پی نوشت ها:
[1] عروج روح، ص 52 و 59 ..
[2] بحارالانوار، ج 6، ص 159، ح 19 ..
[3] نگا: عروج روح، ج 7، ص 69 و 114 ..
[4] علم الهدى، معاد و عدل، ص 100 ..