امامان از جهت ولایت تکوینی چه جایگاهی دارند؟
ولى اللَّه بودن امامان علیهما السلام
«ولىّ» یکى از اسماى الهى است و از آنجا که «اسماء اللَّه» باقى و دائماند، انسان کامل- که مظهر اتَم و اکمل اسماى الهى است- صاحب ولایت کلیه دائمى است و مىتواند به اذن او، در ماده کائنات تصرف کند و قواى ارضى و سماوى را تحت تسخیر خویش در آورد. این ولایت تکوینى، از ویژگىهاى
برجسته امام علیه السلام به شمار مىرود[1] و از همینرو هر چیزى را اراده کند، به اذن خداوند، در جهان واقع مىشود.[2]
گفتنى است واجد مقام ولایت- که تحت تدبیر خاص خداى سبحان قرار گرفته و در واقع تحت ولایت او است- مأمور محض بودن خود را مىداند و به هیچ وجه داعى استقلال ندارد؛ زیرا ولایت اذنى با استقلال سازگار نیست.
انسان وقتى دریافت که اراده او، مقهور اراده خداى سبحان است؛ مىتواند به مقام شامخ «ولایت» نایل آید.[3]
چون بپرّاند مرا شه در روش | مىپرم بر اوج دل چون پرتوش | |
همچو ماه و آفتابى مىپرم | پردههاى آسمانها مىدرم[4] | |
______________________________
پی نوشت ها:
[1] ( 1). انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، صص 56- 57.
[2] ( 2). تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 6، ص 160.
[3] ( 3). تفسیر موضوعى قرآن کریم، ج 7، ص 175.
درباره ولایت تکوینى ر. ک:
الف. علامه طباطبایى، ولایت نامه، ترجمه همایون همتى،( امیرکبیر، تهران: چاپ اوّل، 1366، مجموع کتاب).
ب. استاد حسن زاده آملى، مجموعه مقالات،( مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، قم: چاپ دوّم، 1364 ش)، صص 31- 82.
[4] ( 4). مثنوى، دفتر دوم، ابیات 1158- 1159.